Naprawa PC
PROGRAMY POMOCNE W DIAGNOSTYCE I MONITOROWANIU STANU KOMPUTERA
Na miejscu może być tu moja wymyślona na poczekaniu "złota myśl" sugerująca, że komputer bez czarów i magii naprawdę da się naprawić inaczej niż tylko reinstalacją systemu, po której nie rozwiązany problem i tak wróci prędzej czy później:
"Reinstalowanie systemu jest jak kupno nowego auta wtedy,
gdy trzeba po prostu zatankować, umyć szyby,
wymienić żarówkę czy napompować opony."
Hiren's Boot CD - bardzo pomocny zbiór różnorodnych programów do diagnostyki i naprawiania systemu, odzyskiwania danych z dysków i kart pamięci, kopiowania dysków itp. - pozwala uruchomić komputer z płyty albo Pendrive (Mini Windows XP, Mini Windows 7, DOS, Linux).
Hiren's Boot DVD 15.2 Restored Edition 1.1 - wersja rozszerzona (przywróceone programy usunięte z oryginału ze względu na pewne problemy licencyjne):
Opis jak przygotować bootowalny Pendrive USB.
Podobne narzędzia - do nagrania na płytę lub rozpakowania na Pendrive sformatowany w FAT32:
Windows 10 Recovery Tools - Bootable PE Rescue Disk 64Bit ISO
Windows 10 Recovery Tools - Bootable PE Rescue Disk 64Bit ISO
Sysinternals Utilities i NirSoft - mnóstwo, świetnych programów narzędziowych (Process Explorer, Process Monitor, AutoRuns, TcpView, PsTools.
MyFavoriteGadgets - sporo niezłych gadżetów do Windows - nie daje linku bo niestety downloader służący do ich pobierania instaluje jakieś Trojany i Adware. Jeśli coś tam sobie upatrzymy, a gadżety są ciekawe (Ping Monitor, System Monitor, GPU Monitor, Network Monitor, Drives Monitor, Battery Monitor, Mouse Monitor, Keyboard Monitor, RunAsDate, 64to32 Sidebar, itp) i opisane są dość przyzwoicie to lepiej ściągnąć je z innego miejsca np.: Softpedia - plik powinien być archiwum ZIP a nie wykonywalnym EXE. W archiwum powinien być plik z rozeszerzzeniem ".gadget". Wszystko stąd należy sprawdzać na virustotal.com
GPU-Z - Monitorowanie stanu karty graficznej, np. Power Consumption jest dobrym wskaźnikiem jak mocno obciążony jest procesor GPU bo np. parametr GPU Load należy interpretować uwzględniając jego zależność od aktualnych zegarów GPU i pamięci. GPU Load 50% oznacza zupełnie co innego przy zegarze 324 MHz a co innego gdy dynamicznie zminiana częstotliwość jest w danym momencie podniesiona do 1006 MHz.
Warto korzystać z tego programu prz konfigurowaniu ustawień jakości grafiki w grach. Klikanie w warość parametru pozwala sprawdzić wartości minimalne, maksymalne, średnie i bieżące. W opcjach mozna ustawić by program po uruchomieniu przełaczał się na kartę z sensorami (Active tab on startup), oraz wyświetlanie określonego parametru na pasku zadań (zaznaczamy Show in GPU-Z window title przy wybranym sensorze).
CPU-Z - Podaje informacje o procesorze, płycie głównej, pamięciach.
HW Monitor - Monitorowanie parametrów pracy CPU, GPU, płyty głównej, wentylatorów, baterii. Podaje wartości minimalne i maksymalne. Warto od czasu do czasu użyć nim zakurzone chłodzenie spowoduje przegrzanie karty graficznej czy procesora.
CoreTemp - Funkcjonalne monitorowanie CPU, Polecam dodatki - np. Gadget czy Grapher
PerfMonitor - Monitorowanie CPU (z ciekawszych rzeczy: Package Power, Cache Hit Ratio).
RM Clock Utility - świetny program do kontrolowania zegara procesora (mnożnik / throttle) - niezbędny do przegrzewajacych się laptopów oraz do starszych CPU w których system nie kontroluje dynamicnzie mnożnika - można użyć throttle. Niestety nie ma podpisanego sterownika i nie wiem czy działa w Windows 7 i nowszych systemach.
SpeedFan - j.w
Process Explorer - niezastąpiony, doskonały, rozbudowany i uniwersalny zamiennik systemowego Menedżera Zadań. Pomocny przy szukaniu wirusów - bardzo ułatwia sprawdzanie uruchomionych plików - wysyła do virustotal.com i podaje wyniki analizy.
Warto zajrzeć też do okna Properties procesu - jest tam m.in.:
- Performance, Performance Graph - analiza wydajności numeryczna i z wykresem
- GPU Graph - analiza użycia GPU
- TCP/IP - lista aktywnych połączeń, nieocenione!
HD Tune - program do diagnostyki dysku twardego (wersja pro ma znacznie większe możliwości - Trial na 30 dni jest dostępny bezpłatnie). Polecam uważną analizę Speed Map dostępny po wykonaniu Error Scan w wersji Pro - mówi ona znacznie więcej niż brak błędów po skanowaniu.
Nie należy też wierzyć w całe zielone screeny z HD Tune publikowane często na Allegro itp. - o niczym nie świadczą bo w dyskach z błędami bardzo łatwo można realokować sektory i wynik testu będzie pozornie dobry, a dysk i tak nie popracuje zbyt długo - kolejne błędy będą się sukcesywnie pojawiać zgodnie z symptomami widocznymi w Speed Map.
Przy okazji szczerze odradzam kupowanie używanych dysków, dyski starsze niz 3-4 lata to niemal gwarancja sporych problemów.
Ponadto warto pamiętać, że duże obciążenie dysku przez:
- programy działające w tle (indeksowanie plików, aktualizacje automatyczne, udostępnianie aktualizacji innym użytkownikom w Windows 10)
- pamięć wirtualną (gdy mamy mało pamięci RAM)
czy obniżenie wydajności spowodowane uszkodzeniami powierzchni dysku często może być główną przyczyną lagów w grach.
MemTest86 - pierwsze narzędzie którego należy użyć jeśli mamy problemy z komputerem, BSOD itp., a zwłaszcza jeśli mamy niemarkowe pamięci RAM, płytę główną ASrock lub jakiś inny budżetowy wynalazek.
Przy okazji powiem oczywistą oczywistość: na pamięciach i płycie głównej nie należy oszczędzać, chyba że lubi się potem miesiącami sponsorować informatyka który będzie próbował zmusić je do działania i do zaoszczędzonych przy zakupie 200 zł dołożymy jeszcze 600 by zapłacić za jego wizyty, po których z daleko posuniętą nerwicą i z nowymi, zabawnymi tikami na twarzy i tak w końcu kupimy przyzwoitą płytę główną za 350-500 zł.
Program jest np. na Hiren's Boot CD i z niego najłatwiej go uruchomić.
BlueScreenView - info o Blue Screenach.
WinCrashReport - info o zawieszonych programach
WhatIsHang - j.w.
AppCrashView - j.w.
Security • Adware • Malware • Virus • Rootkit
ADW Cleaner - do usuwania wszelkiej maści szpiegów. W menu Narzędzia / Opcje mam dodatkowe, ciekawe funkcje przywracania istotnych ustawień systemu, czesto modyfikowanych przez niepożądane oprogramowanie.ESET Online Scanner - przyzwoity skaner antywirusowy, niemniej należy pamiętać że takie skanery często nie są w stanie wykryć uruchomionych wirusów które się maskują i blokują działanie skanerów. Dlatego niezbędny jest dobry antywirus działajacy w tle i rozsądek użytkownika - uczulam na linki np. pod filmami YT (cheats, hack itp. w tytule to prawie gwarancja że jakiś syf sobie ściągneimy) - zawsze sprawdzajcie je po ściągnieciu np. na VirusTotal
VirusTotal - skanowanie plików wieloma antyirusami - przydatne np. gdy otrzymamy pocztą podejrzany załącznik lub ściągamy coś z linków podanych na YT itp. - zwykle pod szyldem pożytecznych programów otrzymujemy jakieś szpiegi czy wirusy. Wyniki należy interpretować z głową - dość często pojawiają się fałszywe alarmy.
Przykładowe wyniki skanowania - widać tam jeden fałszywy alarm.
ComboFix - podstawowy program do uswania wirusów, szpiegów, naprawiania zniszczonych przez nie ustawień windows itp. Instrukcja.
aswMBR - wykrywanie i usuwanie rootkitów.
GMER - wykrywanie i usuwanie rootkitów.
HiJackThis - wyszukiwanie złośliwego oprogramowania - poczatkujacym przyda się do tworzenia raportów, publikowania na forum do analizy przez doświadczonych informatyków.
Microsoft Security Essentials - podstawowy antywirus dla systemów Windows 7 i Vista. jednak jeśli nie jesteśmy specjalnie świadomi w temacie polecam ESET NOD32 Antivirus (zwykły najzwyklejszy - żadne tam Smart Security, Internet Security czy Premium itp.)
Belarc Advisor - tworzy raport bezpieczeństwa komputera, jego komponentów, oprogramowania itp. Warto zajrzeć w szczegóły Security Benchmark Score.
ESET - sporo pożytecznych narzędzi do walki z wirusami, adware, naprawy systemu:
https://www.eset.com/int/download-utilities/http://www.eset.pl/Pobierz/Dodatkowe_narzedzia
ESET Online Scanner - wersja instalacyjna lub skanowanie online (tylko przez Internet Explorer).
ESET AV Remover Tool - usuwanie innych antywirusów, pozostałości itp. - 32-bit / 64-bit
ESET SysInspector - inspekcja systemu, rejestru, procesów itp.
ESET SysRescue Live - narzędzia do uruchomienia z USB / DVD i reanimacji komputera (jak Hiren's Boot)
ESET Log Collector - narzędzie do logów systemowych
ESET Rootkit Detector - wykrywanie rootkit na komputerach Mac
ESET Retefe Detector - skaner Malware wykradającego dane bankowe.
Hidden File System Reader - detekcja ukrytych seystemó plików.
Stand-alone Malware Removal Tools - inne narzędzia do usuwania zagrożeń.
Instalacja systemu
Windows USB/DVD Download Tool - narzędzie do tworzenia instalacyjnego Pendrive USB z Windows 7 (może i innych?)Oryginalne nośniki Windows i Office do pobrania - oczywiscie wymagają posiadania klucza licencyjnego.
Ninite - hurtowe instalowanie pakietów oprogramowania - bardzo przydatne przy reinstalacji systemu lub konfigurowaniu nowego komputera
Unchecky - program pilnujący by niechciane oprogramowanie nie zostało zainstalowane raazem z programami shareware, freeware, adware itp.
Inne narzędzia
JDiskReport - tworzy raport nt. plików na dysku, pomocny przy zwalnianiu miejsca.TeamViewer - wygodne narzędzie do zdalnej pomocy. Zwykle wystarcza minimalna wersja Quick Support nie wymagająca nawet instalacji: TeamViewerQS (Quick Support)
JDownloader - doskonały program do pobierania plików z serwisów typu RapidShare itp. pomocny gdy pliki są podzeielone na wiele cześci. Jego cechy: rozpoznawanie kodów Captcha, automatyczne wypakowywanie archiwów, ekstrakcja muzyki z YouTube, skanowanie całych witryn i możliwosć pobrania dowolnych elementów, monitorowanie schowka (dodaje do pobierania skopiowane do schowka linki) itp.
LightShot (prnt.sc) - świetny program do screenshotów, pozwala na edycję, automatyczne publikowanie w necie itp.
TrayIt - do chowania programów w Trayu
Mousotron - pomiar użycia myszy i klawiatury )
Internet • WiFi • LAN
hrPing - szerzej opisany TU niesłychanie użyteczny przy wszelkiego rodzaju problemach z połączeniem internetowym.SpeedTest.net - testowanie przepustowości połączenia.
PingTest.net- testowanie PING - znacznie ważniejszy w grach niż sama przepustowosć łącza ale żeby test został zrobiony trzeba zgodzić się na użycie Javy (najlepiej zaakceptuj i zapamiętaj) i zaakceptować połączenie przez Zaporę Sieciową (Firewall). Wiele osób ma z tym problemy więc jak Ci się to uda, znaczy że nie jesteś ostatnią lebiegą
Ten test chyba najłatwiej przeprowadzić za pomocą Internet Explorera, a użyta przeglądarka nie powinna raczej mieć wpływu na uzyskane wyniki.
Advanced IP Scanner
Avanced Port Scanner
Advanced IP Calculator
Więcej tu: Pomoc - PING
ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW
Duże obciązenie procesora przez SVCHOST (Windows 7 i Vista)
problem objawia się tym, że po uruchomieniu komputera nieraz przez kilka godzin procesor jest stale obciążony w 25%+ (CPU 4-rdzeniowy), 50%+ (2-rdzeniowy) lub 100% (wiadomo) przez proces svchost (widoczny w Menedżerze Zadań gdy na dole zaznaczymy Pokaż procesy wszystkich użytkowników). Problem ten jest związany z Windows Update.
Warto rozwiązać ten problem bo komputer będzie cichszy i wydajniejszy - np. na CPU i5-3470S w trybie Idle zużycie mocy spada z ~30-35 do ~10 W a temperatura z ~50-55 do ~40°C.